Jak powstał bursztyn?

20-11-2020

Jak powstał bursztyn?

Bursztyn bałtycki (Bałtyckie złoto) – zwany również sukcynitem – pochodzi ze złóż w osadach czwartorzędowych, eksploatowanych na terenie Polski, bądź z trzeciorzędowych na terenie Półwyspu Sambijskiego w Rosji. Żywica transportowana była przez rzeki z terenów Skandynawii oraz obecnego Bałtyku.

Ta  kopalna żywica, powstawał co najmniej 40 milionów lat. Do dzisiaj jednak nie znaleziono jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, z jakiego drzewa pochodzi i dlaczego żywicowało ono w nadmiarze.Już starożytni wymienili rodzaje drzew, którym przypisywano tworzenie bursztynu. Pliniusz Starszy (24–79 r n.e.) jako pierwszy wyraził opinię, że drzewem macierzystym bursztynu była sosna.

Przekonanie to naukowo potwierdzono pod koniec lat 90. Jednym z badaczy był Hugo Conwentz, który w latach 1860–1906 pełnił funkcję dyrektora Muzeum Przyrodniczego w Gdańsku. Na podstawie badań inkluzji roślinnych w bursztynie, drewna i igieł, jakie poczynił, stwierdził obecność szczątków aż pięciu różnych sosen. W naszym stuleciu opinię tę podważono stwierdzając, że chemicznie bursztyn różni się od żywic sosen dzisiejszych. Zaproponowano dwa inne drzewa – cedr i araukarie. Jednakże szczątków tych roślin w bursztynie nie znaleziono.

Obecny stan badań wskazuje na to, że żywica mogła być wydzielana przez kilka gatunków drzew szpilkowych, z których udział jednego był dominujący.

Żywica wydostawała się ze zranień, pęknięć pni i gałęzi drzew. Mówi się o dwóch przyczynach tego zjawiska, po pierwsze, takim zwiększonym wypływem żywicy drzewa broniły się osłaniając zranienia, blokując dostęp wirusom i pasożytniczym grzybom. Po drugie mogła być to reakcja drzew na zachodzące zmiany klimatu, znaczne wahania temperatury i wyjątkową aktywność wulkaniczną. Przetrwała ona do naszych czasów w formach dokumentujących sposób jej powstawania i przemieszczania. Bursztyn bałtycki jest żywicą, która wyciekała z pradawnych drzew iglastych. Dlatego właśnie podpalony bursztyn pachnie lasem.

Czytaj dalej: Skąd się biorą inkluzje?

Zobacz: biżuteria srebrna z naturalnym bursztynem